Razzia aan de Ringvaart - Het tweelingdorp Halfweg/Zwanenburg tijdens de Tweede Wereldoorlog

In het herdenkingsjaar 1995, vijftig jaar na de bevrijding, wordt alom teruggeblikt op die al zo veel beschreven oorlog. Door in te zoomen op een overzichtelijk gebied evenwel worden plotseling verrassende details zichtbaar en gaat het leven van alledag in die grauwe oorlog ineens bijzonder gestalte krijgen.

Hans Smulders, chef-redactie van Weekeinde, het magazine dat op zaterdag gevoegd is bij De Telegraaf en De Courant/Nieuws van de Dag, doet dit al jaar en dag in zijn veelgelezen rubriek 'Toen..,', waarin de oorlog in het tweelingdorp Zwanenburg-Halfweg, in de schaduw van Amsterdam, wordt beschreven. Zijn columns worden in Razzia aan de Ringvaart voor het eerst gebundeld en sterk uitgebreid. Unieke illustraties zijn toegevoegd.

Halfweg was in 1940 een dorpje met zo'n 2000 inwoners; niet minder dan 35 gezinnen met meer dan zes kinderen onder de zestien jaar. Zwanenburg was toen nauwelijks 25 jaar oud; pas in 1913 besloot de gemeente Haarlemmermeer dat vreemde gehucht aan de dijk in het noorden te legaliseren. De auteur woonde er, als nieuwsgierig jongetje dat zijn ogen goed de kost gaf, met zijn ouders, zijn zus en zijn broer.

Zo vallen we van de ene verbazing en ontroering in de andere wanneer we tal van oorlogswederwaardigheden van heel nabij meemaken: de eerste gesneuvelden in de meidagen van 1940, het neerstorten van een geallieerde bommenwerper, de vreselijke represaille: een rij van vijf huizen verbrand, de toevallige dood van een half boerengezin. De executie van verzetstrijders, het verraad van joodse onderduikers, de schietpartij tussen Feldgendarmes en jongens van een knokploeg en de climax: de grote razzia van februari 1945.