Het grote gemis - De verdwenen joodse gemeenschap van Borculo
OverzichtDit boek beschrijft de geschiedenis van de joodse gemeenschap die eeuwenlang deel uitmaakte van de Borculose bevolking. Alle aspecten van hun bestaan en de manier waarop zij hun geloof beleefden, komen uitgebreid aan de orde. In goede harmonie met hun stadsgenoten woonden en werkten zij in Borculo. Men hield zich strikt aan de joodse rituelen, de viering van de feestdagen en het bestuderen van de heilige boeken en de Hebreeuwse taal. Afzijdigheid van het stadsleven was echter geen credo: joden waren lid van de gemeenteraad, van diverse verenigingen en zij gaven onderwijs in Borculo. De meesten verdienden hun brood in de handel, zo waren er vee- en vleeshandels, textielwinkels en een perkamentfabriek. In deze bedrijven vonden vele niet-joodse inwoners van Borculo hun werk.
De Tweede Wereldoorlog heeft ook in Borculo wreed toegeslagen: een groot deel van de joodse bevolking is door de nazi's weggevoerd naar de concentratiekampen en omgebracht. Enkelen waren erin geslaagd tijdig onder te duiken en hebben zo de oorlog overleefd. Met het tragische lot van de vele Borculose joden is een kleurrijk deel van de stadscultuur voorgoed verdwenen. Degenen die de Shoah hadden overleefd zijn veelal vertrokken naar Israël en zo kwam er in de zeventiger jaren van de vorige eeuw voorgoed een einde aan het joodse leven in Borculo.
Met deze uitgave wil de Historische Vereniging Borculo een blijvend aandenken oprichten voor diegenen die op zo brute wijze uit het dagelijkse en vertrouwde Borculose leven zijn verdwenen door diegenen aan het woord te laten die deze geschiedenis hebben meegemaakt als ooggetuigen, familieleden, zij die de joodse mensen hebben gekend, met hen bevriend waren en lief en leed met hen hebben gedeeld.
In het boek is o.a. een uitgebreide rondwandeling door Borculo opgenomen langs alle punten waar joodse inwoners hebben gewoond, gewerkt en werden begraven. Ook wordt geschiedenis van de joodse begraafplaats en de recent gerestaureerde synagoge uitgebreid beschreven.