Amersfoort lag aan zee - Waterschapskroniek Vallei & Eem deel 1 (777-1616)

Ter gelegenheid van zijn tienjarig bestaan brengt het Waterschap Vallei & Eem een tweedelige Waterschapskroniek uit. Zonder goede waterstaatszorg kunnen mensen niet in de Gelderse Vallei en Eemland wonen en werken. De naam Eem komt in de achtste eeuw voor het eerst in een historische bron voor. Daarmee wordt een groot moerasbekken bedoeld dat zich als een uitloper van het Almere tot diep in de provincie Utrecht uitstrekt. Ook het gebied van het huidige Leusden, Woudenberg en Renswoude valt eronder. In dat moeras is omstreeks het jaar 1000 de nederzetting Amersfoort gesticht op een paar zandheuveltjes tussen de Amersfoortse Berg en de dekzandruggen van Hoogland. Het moeras ten noorden van de nederzetting duiden tijdgenoten als zee aan. Amersfoort lag dus echt aan zee!

In dit eerste deel van de Waterschapskroniek Vallei & Eem, Amersfoort lag aan zee, schetst Margriet Mijnssen-Dutilh, archivaris van het Waterschap Vallei & Eem, de geschiedenis van het Eemlandschap tot in de zeventiende eeuw. Het moeras wordt geleidelijk drooggelegd en krijgt de naam Eemland. Daartoe behoren ook Leusden, Woudenberg en Renswoude. In het drooggelegde gebied ten zuiden van Amersfoort ontstaan beken. Ten noorden van de stad worden door drooglegging en bedijking de Eempolders gevormd. Daartussen blijft een moerasstrook liggen waarop de naam Eem overgaat. Door het opdringende water van de Zuiderzee wordt het steeds moeilijker de Eempolders droog te houden. De afvoer van water uit het zuiden naar de ten noorden van Amersfoort gelegen Eem veroorzaakt in en rond de stad afwateringsproblemen. Daarvan zijn veel schriftelijke getuigenissen bewaard.