De verdwijnende hemel - Over de cultuur van Europa in de twintigste eeuw - Deel 1
OverzichtDe historicus H.W. von der Dunk heeft zijn magnum opus geschreven: een alomvattende cultuurgeschiedenis die de voor ons zo verwarrende twintigste eeuw scherpzinnig in kaart brengt en overzichtelijk maakt.
Twee hoofdlijnen worden zichtbaar, rode draden die door de revolutionaire, culturele en maatschappelijke ontwikkelingen van de afgelopen eeuw heen lopen en die zoiets als een onderliggend patroon lijken te vormen. Er is ten eerste de paradox van de moderne realiteit: een ongeëvenaarde wetenschappelijk-technische verkenning en openlegging van de materiële kosmos gaat gepaard met een toenemende desoriëntatie, met agnosticisme en verlies van zekerheden. Ten tweede is er op het maatschappelijk vlak de grote doorgaande emancipatiebeweging onder het motto van rechtvaardigheid en tolerantie, die tot verregaand relativisme en een afbraak van vaste rangen en hiërarchieën heeft geleid - in de politiek, de kunsten, de omgangsvormen, de moraal. Ook de totalitaire systemen en hun verschrikkingen kunnen in dit perspectief niet los worden gezien van die gigantische sociale mobiliteit en de (valse) belofte van een aards paradijs. In een nabeschouwing blikt de auteur vooruit naar mogelijke ontwikkelingen in de eenentwintigste eeuw.
In een heldere, dwingende betoogtrant zet de auteur de hele fantastische en verschrikkelijke twintigste eeuw in een scherp licht- en na het lezen van het boek weten we als eenentwintigste-eeuwers wie we na de twintigste eeuw zijn.