IJlst meer dan duizend jaar scheeprijk - 750 jaar stadsrechten, scheepsbouw en handel in IJlst
IJstijden brachten Friesland zand en stenen; rivieren en zee de klei. De rand stoof op tot een duinenwal. Daarbinnen veen, toendra-achtig landschap. De Romein Plinius schrok: hier geen grens tussen water en land, hemel en slik. Deze mensen, verkozen dit schrale bestaan op terpen boven Romeinse bescherming! Water bepaalde de levenswijze, scheepsbouw en handel, ook over zee: Moedernegotie!
Ontmoetingen met religieuze stromingen vormden deels de mentaliteit. Schrijnend, de inquisitie vermoordt Ricxt Heine in 1556, tegelijkertijd voltooit haar man een 'karveelschip'. De Republiek en Vriesland kenden hun gouvernementele ontwikkelingen. Zo ook Ijist. Opkomst, verval en herstel door aanpassing aan de tijd.
Jan Tabak (Meppel 1939) begon als onderwijzer. Hij voelt zich betrokken bij sociale en historische mechanismen en studeerde sociale pedagogiek en psychologie in Utrecht. Vanaf 1978 woont hij in IJist en leidde in Friesland onderwijsvoorrangsprojecten. Hij wordt voorzitter van 'StadsbelanglJlst'. De viering van 'IJlst 750 jaar stadrechten' is de aanleiding om geschiedenis van IJlst in beeld te brengen. Met vrienden wordt er een 'schepenfries' ontwikkeld waar hij de historische onderlegger voor schrijft.