Overleven in het riool van Lemberg - De laatste schuilplaats vor de Holocaust

In de toen Poolse stad Lemberg, het huidige Oekraïense Lviv, ontsnapte een groepje Joden in de Tweede Wereldoorlog aan de Aktions (razzia's). Ze verscholen zich in het netwerk van riolen waarin ze maar liefst veertien maanden wisten te overleven...  Ze wisten in leven te blijven door een Poolse man, Leopold Socha, te betalen om telkens eten te komen brengen. Tot hun geluk ging Socha daarmee door, ook toen het geld allang op was.

De wanhoop van de stad en de dreiging van het nabijgelegen concentratiekamp Janowska bleven voelbaar in het riool. Een aantal Joden pleegde zelfmoord door cyanide te slikken, een deel verdronk in het smerige water en een deel stierf van uitputting. De achterblijvers maakten ruzie, splitsten zich op in groepen en bedreigden elkaar. Uiteindelijk leerden de Joodse Lembergers te leven met het afval, de duisternis, de ratten en het vocht. Toen de overlevenden eindelijk op aandringen van Socha tevoorschijn kwamen, waren ze kromgetrokken, uitgemergeld en onherkenbaar.

Ze waren te blind om te zien hoe verbijsterd de omstanders keken: ze waren zo goed als de enige Joden die de Holocaust in hun stad hadden overleefd...