Gedrukte Chaos - Populisme en moord in het Rampjaar 1672

Nooit was de stem van politiek verontwaardigde burgers krachtiger, luider en duidelijker dan tijdens de zomer en herfst van het Rampjaar 1672. Nooit was deze ook gruwelijker. Op 20 augustus werden Johan en Cornelis de Witt in Den Haag vermoord, uit elkaar gereten en in delen verkocht door honderden woedende burgers. De politiek van deze burgers was niet alleen zichtbaar in bloed; deze was ook te vinden in pamfletten. De Nederlandse Republiek werd overspoeld met meer dan een miljoen van deze populaire politieke publicaties.

Historici hebben altijd aangenomen dat deze pamfletten bestonden uit overheidspropaganda, bedoeld om ‘het volk’ op te hitsen. Uit dit boek blijkt echter iets heel anders. Niet alleen werden pamfletten in grote aantallen gekocht, gelezen en bediscussieerd door duizenden inwoners van de vele steden in de Republiek, deze burgers schreven en publiceerden zelf ook een groot aantal pamfletten. Het politiek debat dat voortvloeide uit deze publicaties bleek de grote innovatie van het Rampjaar 1672. Voor het eerst beschreven burgers uit verschillende steden en provincies zichzelf als één politieke actor. Zij vonden zelfs een nieuw soort pamflet uit: de gedrukte petitie. De Nederlandse politieke cultuur in de late zeventiende eeuw wordt grondig herzien in dit meeslepende en onthullende boek.