Ruinerwold - Rondgang door het verleden

“Ruinerwold Rondgang door het verleden” behandelt de grote lijnen van de geschiedenis van Ruinerwold, die al 850 jaar bestrijkt. Het boek gaat in op tal van boeiende onderdelen van die geschiedenis. Allereerst wordt verteld van de voorgeschiedenis waarin het landschap werd gevormd. Na de ijstijden ontstond er een moeras waar nu Ruinerwold ligt. In de middeleeuwen werd dit moeras ontgonnen door de benedictijner monniken van het klooster te Ruinen, dat in 1325 naar Dickninge is verplaatst. In 'weerwil' van die activiteiten begon de heer van Ruinen zijn verveningen in de buurt van Ruinen. Daarmee was de grondslag voor Weerwille gelegd. De heer van Ruinen werd de baas in het rechtsgebied van onder meer Buddinge en Haakswold, het huidige Ruinerwold.
Johanna, de vrouwe van Ruinen legde in 1482 voor de bewoners van dit gebied het landrecht vast, dat de rechten en plichten van de inwoners van die tijd beschrijft. De kerk te Blijdenstein is vrijwel even oud als de kolonisatie van het gebied. De toren, gebouwd in het begin van de 15e eeuw, ziet al bijna zes eeuwen neer op wat er allemaal in Ruinerwold gebeurde.

Al voor 1600 waren er problemen tussen Oostert en Westert over de afvoer van het water, dat van het Drentse zandgebied afstroomde naar Zuidwest-Drenthe en Noordwest-Overijssel. Pas in de laatste tijd is de waterhuishouding meer bevredigend geregeld.

Ingegaan wordt op de ontwikkeling van de bevolking tussen 1600 en 1800. Van de Ruinerwoldse kluften kort na 1800 is een lijst van de gezinshoofden met hun gezinsgrootte en hun vee-bestand opgenomen. Veel (oud-)dorpsgenoten zullen daarin hun voorouderlijke familie kunnen herkennen. Hoe mensen in de 18e eeuw leefden wordt verhaald aan de hand van een beschrijving van twee boerenfamilies uit die tijd. Rond 1800 ging het gemengde landbouwbedrijf over in hoofdzakelijk veehouderij, die leidde tot de varkenshouderij voor de Meppeler markt en de veefokkerij in deze eeuw.

Het geestelijk leven en de ontwikkeling van het onderwijs worden beschreven. In “De Barg'n” stond in de vorige eeuw zelfs een theologische school, de voorloper van de theologische hogeschool te Kampen. In de twintigste eeuw veranderde er heel veel in het dagelijks leven van de Ruinerwolders. Ze hadden deel aan de grote ontwikkelingen in het boerenbedrijf en het gezinsleven. De middenstand van Ruinerwold in deze eeuw, het gemeentelijk bestuur, de gezondheidszorg en het ouderenbeleid worden belicht. Het verenigingsleven komt uitvoerig aan de orde. Aan de Tweede Wereldoorlog is een hoofdstuk gewijd, evenals aan de naoorlogse veranderingen in de landbouw.

In een aantal bijlagen vindt de lezer onder meer de namen van en gegevens over de heren van Ruinen, de schuiten van het kerspel en de gemeentelijke bestuurders. Het boek is daarmee een overzicht geworden van de geschiedenis van de gemeente voor zover die tot nu toe bekend is.

Het boek is naast een leesboek ook een kijkboek. Veel illustraties van dorpsbeelden, mensen en gebeurtenissen zijn erin opgenomen. Dit beeldmateriaal, grotendeels afkomstig uit het archief van de Stichting Historie van Ruinerwold, werd verzorgd door Albert Brunsting.