De onvoltooide tuin - Het humanistisch denken in Frankrijk

De onvoltooide tuin biedt naast een duidelijk beeld van het humanistische denken in Frankrijk tevens een originele en actuele visie op de grondslagen van de huidige maatschappij. De vrijheid die tijdens de renaissance en de Verlichting werd veroverd, stelt de mens tot op de dag van vandaag voor nieuwe vragen. Tzvetan Todorov poogt aan de hand van de filosofieën van onder meer Montaigne, Descartes, Rousseau, Montesquieu, Benjamin Constant en Alexis de Tocqueville een helder overzicht van de mogelijke antwoorden te geven, waarbij de essentiële vraag is: 'Welke prijs dient voor de vrijheid te worden betaald?'

Van de vier families die hij onderscheidt proberen de humanisten, door vallen en opstaan, vrijheid en verantwoordelijkheid met
elkaar te verzoenen in een geest van verdraagzaamheid. Todorov schreef: 'Een voorschrift voor de komende eeuw zou kunnen zijn, niet in naam van het goede het kwaad te bestrijden, maar de zelfverzekerdheid van degenen die beweren altijd te weten waar goed en kwaad zijn; met de duivel, maar wat hem mogelijk heeft gemaakt.' Het zou het motto van De onvoltooide tuin kunnen zijn.