Speer - Een biografie

Geen van de nationaal-socialistische leiders is met zoveel raadselen omgeven als Albert Speer. Hij maakte een bliksemcarrière: geboren in 1905 was hij al op zijn dertigste hoofdbouwmeester van het Derde Rijk, bouwde de nieuwe Rijkskanselarij, was de geestelijk vader van de 'lichtkathedralen' en ontwikkelde het concept om Berlijn te veranderen in 'Wereldhoofdstad Germania.'

In 1942 werd hij door Hitler benoemd tot minister van Bewapening, waarna hij in korte tijd de Duitse wapenproductie verveelvoudigde. Bij dit alles zag hij zichzelf verbazingwekkend genoeg als 'apolitiek' en werd hij door de kringen rond Hitler als buitenstaander beschouwd. Hij was een vat vol tegenstellingen: al vanaf 1943 beschouwde hij de oorlog als verloren, toch zette hij alles op alles om hem te kunnen voortzetten; Hiders Jodenhaat noemde hij 'dwaas', maar hij nam er geen aanstoot aan; overal zag hij corruptie en egoïsme bij de machthebbers, maar het liet hem, hongerig naar macht als hij was, betrekkelijk koud. En hoewel de samenzweerders van 20 juli 1944 zijn naam op hun lijstje van beoogde ministers hadden staan, noemde de Britse historicus Trevor- Roper hem 'de ware misdadiger van nazi-Duitsland.'

In deze biografie probeert Joachim Fest deze en talloze andere tegenstrijdigheden onder een noemer te brengen. Ondanks alle individuele trekken ziet hij Speer tegelijk als representant van de tijdgeest en de kwetsbaarheid van een cultuur. De inzichten die zijn biografie oplevert dragen ook bij aan het begrip van de breuk die in 1933 optrad onder de Duitsers en het land van zijn oude normen en tradities vervreemdde en tot barbarij en misdaden bracht.