Het raadsel der herkenning - Fotosynthese 3

Zoeken naar raadselachtige foto's, schrijft Rudy Kousbroek in dit boek, daar heb ik een speciaal orgaan voor ontwikkeld, en mijn criteria voor het genre hebben zich daarbij steeds verder toegespitst. Voor eigen gebruik volsta ik meestal met het simpele voorschrift dat het raadsel onbedoeld en ondoorgrondelijk moet zijn.

In de praktijk komt dat gewoonlijk neer op het elimineren van opzet en gemakzucht. Als je naar raadselachtige foto's zoekt leer je al gauw onderkennen welke foto's met voorbedachten rade zijn gemaakt: dat zijn degene die ik probeer te vermijden. Het moet een achteraf ontdekte vreemdheid zijn, niet geënsceneerd, maar raadselachtig op een onvoorziene manier. Waar ik naar zoek is het onmogelijke, het mysterie, lets dat niet kan, een geheim.

Het herkennen daarvan is eigenlijk zelf een groot raadsel. Het geheim is meestal au fond het geheim van de dood, verstopt in het beeld, opgeborgen in de foto. Niet geënsceneerd en niet opzettelijk, het is er als het ware in uitgeweken, het heeft zich erin teruggetrokken; het is ook niet noodzakelijk morbide, maar vaak speels, soms wreed, en altijd liefdevol, zoals de vermenselijking van dieren en het herkennen van naakte meisjes in de badkamer.