Srebrenica, een veilig gebied - Reconstructie, achtergronden, gevolgen en analyses van de val van een Safe Area - Deel III

De Nederlandse betrokkenheid bij het lot van de bevolking van de enclave Srebrenica in Bosnië houdt de gemoederen sinds 1995 voortdurend bezig. Om antwoorden te krijgen op de vele nog openstaande vragen over dit drama heeft de Nederlandse regering het Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie in 1996 opdracht gegeven een historisch-wetenschappelijk onderzoek naar de veelbesproken gebeurtenissen in te stellen.

Her rapport biedt naast een beschrijving van de voorgeschiedenis van het conflict op de Balkan een overzicht van de belangrijkste ontwikkelingen in de oorlog om Bosnië-Herzegovina. Uitvoerig wordt besproken war her concept Safe Area feite-lijk inhoudt, hoe de Verenigde Naties tot interventie besloten en hoe verantwoordelijke politici en militairen opereerden. Er wordt aandacht besteed aan de VN-vredesmacht UNPROFOR, aan zijn optreden en aan de rol van Dutchbat daarin: hoe kwamen er uitgerekend Nederlandse militairen in Srebrenica tussen duizenden Moslimvluchtelingen terecht en hoe gedroegen zij zich onder oorlogsomstandigheden, ingeklemd tussen strijders van beide kanten?

Centraal staat vanzelfsprekend de strijd rond Srebrenica, het al dan niet inzetten van het NAVO-luchtwapen en de uiteindelijke inname van de enclave in juli 1995 door de Bosnische Serviërs. Het rapport reconstrueert de aanval, en beantwoordt de vraag hoe het kon gebeuren dat Dutchbat daar zo door overrompeld was, ook met betrekking tot de massamoorden die na 11 juli 1995 werden gepleegd. Wat deden politici en militairen gedurende die dramatische situatie in de enclave Srebrenica? Eveneens is er aandacht voor de nasleep, die in Nederland tot een politieke affaire zou uitgroeien.

Duizenden archiefbestanden zijn geraadpleegd, er is een uitgebreide literatuur-studie verricht, de rol van de media is geanalyseerd en honderden betrokkenen zijn geïnterviewd om antwoord te kunnen geven op de vraag: wat gebeurde er voor, tijdens en na de val van Srebrenica?