Journal brut - Ivo Michiels

JOURNAL BRUT (1958) van IVO MICHIELS (1923) is tegelijk een afscheid en een nieuw begin. De auteur distantieert zich van zijn traditionele 'postkoets' - romans, en kiest resoluut voor het experiment, dat culmineert in Het boek Alfa (1963). Het steeds uitdijende Journal brut bevatte aanvankelijk alleen de tekst 'Ikjes sprokkelen'. De schrijver tracht zijn versplinterde ik samen te rapen, zich schrijvend te bevrijden van zijn oorlogstrauma's. Het gevecht met de doordringende stank in zijn woning is een strijd tegen de onderbewust gistende gevoelens van schuld en schaamte en tegen gruwelijke oorlogsherinneringen.

In 1960 werd aan 'Ikjes sprokkelen' een tweede tekst toegevoegd: 'Albisola Mare, Savona. Daarin brengt Michiels hulde aan zijn nauwe relaties uit de wereld van de beeldende kunst: Lucio Fontana, Wifredo Lam, Roberto Crippa, Jef Verheyen, Asger Jorn.
Nadien bewerkt Michiels de tekst tot een scenario, dat in 1963 door Roland Verhavert wordt verfilmd. Dc veelbesproken cross-over tussen kunsten was bij hem at tang een artistieke praktijk.

Zowel 'Ikjes sprokkelen' als 'Albisola Mare, Savona' werden gerecupereerd in de tiendelige Journal brut-cyclus (1983-2001), waaruit duidelijk blijkt dat Michiels werkt aan 'het ene en ondeelbare boek'. Dat 'boek' is gekenmerkt door de muzikaliteit van het proza en de kruisbestuiving tussen kunsten, maar ook door de afbraak van totalitaire ideologieën en van taalmanipulatie, en door een gloedvol pleidooi voor passief verzet en creatieve verbeelding.

Michiels kreeg pas in 1978 de Belgische Staatsprijs voor verhalend proza, maar hij heeft, ook door zijn sleutelrol in het 'Nieuw Vlaams Tijdschrift' (tussen 1965 en 1983), talrijke jonge auteurs beïnvloed, zoals recent nog Peter Verheist.