Uit het marineleven gegrepen - Het verhaal van een marineman die zijn plicht deed, het verhaal van velen (GESIGNEERD)

Het bijzondere aan dit boek van oud-marineman Jaap Roskam is dat het niet blijft bij zijn eigen relaas over het verblijf in het voormalig Nederlands-Indië tijdens de politionele acties. Roskam laat ons van het begin van de 'inlijving bij de Marine' zien hoe het er aan toe gaat. Hij biedt een uitgebreid overzicht van de vele facetten van het leven bij de Marine, ook al heeft hij er zelf vaak slechts zijdelings mee te maken gehad.

Iedereen die, hetzij als beroeps, als OVW-er, of als zeemiliciën bij de Marine diende of anderszins verbonden was met de historie van 'ons Indië' en de overgang naar de Republiek Indonesia zal er veel in herkennen.

Jaap Roskam onderbreekt zijn verslag van de reizen op Hr. Ms. Tjerk Hiddes, Hr. Ms. Ternate, Hr. Ms. Abraham Crijnssen en bij het Oostelijk Verkennings- en Transport Squadron telkens met interessante anekdotes en verklaring van marinetermen. En ook met historische gegevens over bijvoorbeeld vloot-voogd Tjerk Hiddes zelf, over de chirurgijn aan boord van een schip, over straffen, over de oliemaatschappijen op Borneo en Nieuw-Guinea, over Soerabaja en Batavia.

Bijzonder is dat Jaap in dezelfde omgeving bij Atjeh patrouilleerde waar zijn grootvader, Jacobus Roskam, tijdens de Atjeh-oorlog aan het einde van de 19e eeuw op schepen heeft gediend. Diens thuisvaart - deels zeilende - via Kaap de Goede Hoop is uitermate boeiend. Uit zijn archief putte hij veel gegevens over oude en lang vergane zeil- en stoomschepen van de Marine. Daarmee heeft Jaap Roskam een werk tot stand gebracht dat voor velen een welkome aanvulling vormt op eigen belevenissen en omstandigheden waarop zij zelf hun arbeid hebben verricht. Een 'gemiddelde' van de marineman die zijn plicht deed. Maar het verhaal van Roskam maakt ook de niet-marine-mensen, zoals de kinderen, kleinkinderen en nabestaanden van deze plichts-getrouwen duidelijk dat zij niet 'gemiddelden' waren. Wel heldhaftig, maar geen helden. Of, zoals Jaap Roskam het zelf verwoordt: "Dit boek bevat zeker geen krijgshaftige verhalen. Althans, niet wat mij persoonlijk betreft. Ik beschouw het zelf louter als een aantal uit de hand gelopen avonturen. Want mijn diepste respect blijft uitgaan naar de mannen die op ver vooruitgeschoven - en dus eenzame - posten hun plicht deden en daardoor het meest kwetsbaar waren."

Uit het marineleven gegrepen is het verhaal van Jaap Roskam. Het verhaal van één van de vele marinemensen, mariniers, land- en luchtmachters, die in Indië een taak toebedeeld kregen. Gewild, of ongewild. Maar die er wat van hebben gemaakt. Hun verhalen, verwoord door Jaap Roskam, verdienen bewaard te blijven voor het nageslacht. Om een goed beeld te houden over wat er in de werkelijkheid van alledag gebeurde.