Tsjechoslowakije - Verhalen van deze tijd

Al ontstonden onmiddellijk na het brute einde van de Praagse Lente (1968) in het buitenland uitgeverijen die manuscripten publiceerden die in Tsjechoslowakije zelf niet gedrukt konden worden, en al deden deze vaak ontroerend fraaie bandjes in het land zelf wel ondergronds de ronde, toch heeft het merendeel van de lezers het twintig jaar moeten stellen met de over het algemeen magere kwaliteit van de 'genormaliseerde' literatuur. Na de Fluwelen revolutie van november 1989, die de dissidente schrijver en activist Václav Havel opriep tot het hoogste politieke ambt van president, werd de lezersmarkt opeens overspoeld door de producten uit de alternatieve circuits, vooral door herdrukken van de vroeger zo streng verboden exil-uitgaven.

In deze bundel wordt geen onderscheid gemaakt tussen voorheen verboden en niet-verboden auteurs; alleen de kwaliteit en de vertaalbaarheid hebben bij de keuze een rol gespeeld. Vandaar dat naast grote Tsjechische schrijvers als Havel, Vaculik, Kilma, Skvorecky ook hier nog minder bekende jongere schrijfsters als Kriseová en de rock-zangeres Basiková zijn opgenomen, naast auteurs uit Slowakije als Grosman en Simecka. Van Hrabal is er zijn reisbrief 'De novemberorkaan' over de revolutieachtige omwenteling, van Grosman het verhaal 'De vat', waarin op indrukwekkende wijze de jodenvervolging in Slowakije tijdens de wereldoorlog wordt geschilderd. Ook enigszins historisch van thema is Ota Pavets prachtige parodie op de verkiezingen van 1946.

Uit TSJECHOSLOWAKIJE. VERHALEN VAN DEZE TIJD wordt zichtbaar hoezeer naast het lyrische ook het bizarre aspect zowel de Tsjechische als de Slowaakse literatuur van na de oorlog domineert. Het is dan ook niet alleen een verhelderende, maar ook een vermakelijke bundel geworden.