Terugblik - Strijd om de kansel, Reformatie in de Betuwe
Er is misschien geen gebeurtenis geweest die zoveel impact heeft gehad op de geschiedenis van ons land. De reformatie, noem het maar de afzwering van het Katholicisme, die zich in de tweede helft van de zestiende eeuw voltrok. Een jaren durend proces dat aanving in de Vlaamse gewesten, verplaatste zich als een olievlek naar de noordelijke streken van de Nederlanden. Het is een periode in de Nederlandse geschiedenis die werd gekenmerkt door een grootschalige oorlog en het zich positioneren van de protestantse kerken.
In Gelderland was het Jan van Nassau de broer van Willem van Oranje, die het stadhouderschap van Gelderland op zich nam en het reformatieproces vanuit Arnhem ging aansturen. Dit bleek geen eenvoudige zaak. Ogenschijnlijk won het protestantisme al snel terrein van de Paapse kerk, echter de plaatselijke situaties verschilden enorm van elkaar. Sommige gemeenten gingen geleidelijk over, andere bleven taai volharden in de oude moederkerk. Hierbij mag de rol van de lokale adel niet uit het oog verloren worden.
De reformatie in de West- en Neder-Betuwe verliep weliswaar in een traag tempo, maar omstreeks 1620 waren vrijwél alle kerken van een deugdelijke predikant voorzien. In de Over-Betuwe verliep het minder voortvarend. De predikanten kwamen; maar de oude Godshuizen bleven goeddeels leeg... Lokaal ontstonden er schuilkerken waar Katholieken de mis konden vieren en de sacramenten bedienen. In dit jaarboek willen we u een beeld scheppen van de gebeurtenissen die de Betuwe theologisch hebben bepaald. De Strijd om de Kansel dreunt in sommige gezindten nog na.