Het denkende hart van de barak - Brieven van Etty Hillesum
Mijn hart is vandaag alweer enige keren gestorven, het is ook alweer opgestaan. Ik neem van minuut tot minuut afscheid en voel me los van al het uiterlijke. Ik snijd de touwen door die me nog gebonden houden, ik haal alles binnenboord, waarmee ik meen de reis te moeten aanvaarden. Ik zit nu aan een stille gracht, m’n benen hangen neer langs de stenen wallekant en ik vraag me af of m’n hart niet eens zo vermoeid en versleten zal zijn, dat het niet meer als een vrije vogel zal gaan waar het wil.
De brieven van Etty Hillesum behoren tot de meest indrukwekkende die er in de Nederlandse taal geschreven zijn. De schrijfster heeft in het holst van de oorlog haar gedachten en gevoelens op een zo unieke en intense wijze weten te formuleren dat haar brieven die oorlog als het ware wisten te bedwingen.
Etty schreef een gedeelte van haar brieven vanuit haar huis aan de Gabriël Metsustraat in Amsterdam naar het doorgangskamp Westerbork. Zij had daar één speciale vriend aan wie zij in haar brieven vertelde over het leven in Amsterdam en aan wie zij haar verlangen naar Westerbork overbracht. De andere helft van haar brieven stuurde zij vanuit kamp Westerbork naar vrienden in Amsterdam en Deventer. Zij komt tot zeldzame beschrijvingen van de verschrikkingen en terreur, van het dagelijks leven en van de innerlijke moed die zij bij anderen en zichzelf ontdekt: het is niet overdreven deze brieven te bestempelen als een kostbare schat.