Geestelijke bevrijders - Nederlandse katholieken en hun beweging voor geestelijke volksgezondheid in de twintigste eeuw

In de afgelopen vijftig jaar hebben zich binnen het katholieke volksdeel ongelooflijke veranderingen voltrokken. Een van de belangrijkste stuwende krachten bij die ontwikkeling is de katholieke beweging voor geestelijke volksgezondheid geweest. Haar geschiedenis wordt als een spannende en meeslepende 'fronthistorie' in dit boek beschreven. Voorop in die beweging stond de Katholieke Centrale Vereniging voor geestelijke volksgezondheid. Tussen 1950 en 1965 is een handjevol opinieleiders - psychologen, psychiaters, (pastoraal)theologen en priesters - erin geslaagd deze vereniging tot een motor van vernieuwingen te maken.

In een monsterverbond van zielzorg en zielkunde hebben priesters en leken zij aan zij ervoor gestreden hun geloofsgenoten te bevrijden van religieuze angsten en uit de beklemming van een al te strikt beleefde kerkelijke leer. Vijf mensen vooral hebben in de voorhoede van deze strijd om de geestelijke bevrijding gestaan: de priesters Han Fortmann en Hein Ruvgers en de leken FJ.J. Buytendijk, C.J.B.J. Trimbos en A.J.H. Bartels. Laatstgenoemde heeft met 'zijn' Katholiek Nationaal Bureau voor Geestelijke Gezondheidszorg bewerkstelligd dat deze idealen voortvarend konden worden verbreid en in daden omgezet.

De auteur is nauwgezet nagegaan hoe deze en andere voortrekkers uit de katholieke beweging voor geestelijke volksgezondheid te werk gingen, welke methoden en middelen zij gebruikten en ook welke - soms persoonlijke - motieven er meespeelden hij deze geestelijke bevrijders. Dat alles maakt van deze studie een echt 'mensenboek', dat juist door de vele persoonlijke details een boeiend èn kleurrijk beeld geeft van een beslissende periode in de geschiedenis van het katholieke volksdeel. De 'nieuwe bevrijding' is dan ook te beschouwen als de keerzijde van het 'verraad der clèrcken', de geruchtmakende kant van het Nederlands katholicisme in de twintigste eeuw.