Lucas van Leyden en de Renaissance
Lucas van Leyden was de eerste kunstenaar van Noord-Nederlandse bodem die roem oogstte tot ver over de landsgrenzen. Vooral in zijn gravures paarde hij technische perfectie aan een ongeëvenaarde vindingrijkheid. Traditionele onderwerpen blies hij nieuw leven in en aan het bestaande repertoire voegde hij talloze nieuwigheden toe. In zijn prenten, tekeningen en schilderijen introduceerde hij als eerste de vormentaal van de renaissance. In zijn ontwikkeling was de artistieke dialoog met Albrecht Dürer van wezenlijk belang. Toen deze beroemde kunstenaar tijdens zijn reis door de Nederlanden in 1521 in Antwerpen verbleef, arrangeerde Lucas een ontmoeting. In navolging van Dürer legde Lucas zich, in de jaren die volgden, toe op nieuwe genres, zoals het portret en het naakt. Toen Lucas in 1533 in Leiden overleed, was de stad uitgegroeid tot een internationaal centrum van de beeldende kunsten.