Getekende stads- en dorpsgezichten uit de Topografische Atlas Gelderland
OverzichtDe Topografische Atlas Gelderland, die in het Historisch Museum Arnhem wordt bewaard, bevat een schat aan tekeningen en prenten, historieprenten en portretten, tezamen ongeveer vijfduizend werken. Deze publicatie biedt een selectie van 218 origineel getekende stads- en dorpsgezichten uit de zeventiende, achttiende en negentiende eeuw van de Veluwezoom, Nijmegen en omgeving en het rivierengebied. Opgenomen zijn tekeningen van beroemdheden als Anthonie Waterloo, Cornelis Pronk, Paulus en Pieter Jan van Liender, Jan Beijer, Andreas Schelfhout en Abraham Couwenberg, maar ook talrijke juweeltjes van minder bekende en anonieme tekenaars. Arnhem, Oosterbeek, Doorwerth, Wageningen, Nijmegen, Culemborg, Buren en Beusichem zijn ruim vertegenwoordigd, maar er zijn ook tekeningen opgenomen van bijvoorbeeld Ammerzoden, Asch, Driel, Elst, Gendt, Homoet, Kekerdom, Lienden, Neder- en Overasselt, Poederoijen, Tiel, Puiflijk en Zuilichem.
De publicatie is van kunsthistorisch en historisch belang. Nooit eerder verscheen een deelcatalogus van de Topografische Atlas Gelderland. De meeste tekeningen en aquarellen zijn niet eerder gepubliceerd, hoewel vaak de wens is geuit dat het materiaal in de Atlas beter toegankelijk zou worden gemaakt voor het publiek. Door middel van de tekeningen wordt veel van wat in de loop van de tijd is veranderd of verloren gegaan, in beeld gebracht. Van het achttiende- en negentiende-eeuwse Arnhem en Nijmegen bijvoorbeeld is door afbraak, verwoesting door oorlogsgeweld en nieuwbouw nu nauwelijks nog iets terug te vinden. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden in steden en dorpen in het Gelders rivierengebied veel gebouwen en kerken onherstelbaar verwoest.
Het boek opent met een korte geschiedenis van de collectie en (kunst)historisch inleidingen. Het plaatwerk met 184 grote afbeeldingen, samengesteld door drs. C. Schepel, bevat drie afdelingen: een traject door Arnhem, Oosterbeek, Doorwerth en Wageningen, een tweede door Stad en Rijk Nijmegen en het Land van Maas en Waal, en een derde door de Betuwe, de Tielerwaard en de Bommelerwaard. Een wetenschappelijk verantwoorde catalogus door drs. Jeanine Otten, met uitgebreide beschrijvingen van de tekeningen en 52 illustraties, sluit het boek af.