Het verloren volk - Een geschiedenis van de Banda-eilanden
OverzichtNootmuskaat was in de zeventiende eeuw een zeer geliefd produkt in Europa. Voor de Verenigde Oostindische Compagnie waren de Banda-eilanden dan ook het meest begeerde gebiedsdeel in de Oost: op die tien eilandjes groeide immers de beste nootmuskaat ter wereld. Maar toen de Bandanese bevolking zich verzette tegen de komst van de Nederlanders, werd vrijwel de gehele bevolking in 1611 door Jan Pieterszoon Coen uitgemoord. 'Er zijn geen Bandanezen meer,' zou Multatuli tweeëneenhalve eeuw later schrijven.
De ontvolkte eilanden werden na 1611 verdeeld in 68 'nootmuskaat-perken', die door geïmporteerde slaven werden bewerkt. Voor Nederland werden de Banda-eilanden daarmee een wingewest van de eerste orde. Maar de geschiedenis van die eilanden werd geschreven met trefwoorden die er niet om liegen: volkerenmoord, slavernij, koloniale willekeur, en verwoestende aard- en zeebevingen.
Journalist en Indonesiëkenner Joop van den Berg onderzocht historische bronnen, sprak met nazaten van de nootmuskaatplanters en bezocht het huidige Banda. Het leverde een verhaal op vol moedwil en misverstand - zowel bij de koloniale machthebbers, de 'heren van de nootmuskaat', als bij hun geminachte slaven. Voor het eerst in het Nederlandse taalgebied is nu de geschiedenis geschreven van de Banda-eilanden - de 'schandvlek op het blazoen van Jan Pieterszoon Coen'.