Dutchbat in vredesnaam januari 1995 - juli 1995
Dutchbat in vredesnaam is een interessant boek om te lezen. Het voorwoord is geschreven door de toenmalige commandant van Dutchbat 3, Thom Karremans. Alleen zijn slotwoord deed ons, komende van een luitenant-kolonel der infanterie, enigszins naïef aan: laten wij hopen dat [...] de vrede in Bosnië-Herzegovina tot in lengte van dagen zal blijven voortbestaan (bladzijde 4).
De inleiding, geschreven door Wim Dijkema, beschrijft hoe een groot deel van de tekst van Dutchbat in vredesnaam al vóór de val van Srebrenica geschreven was en dat aan het manuscript ter elfder ure nog een aanvulling over de laatste maanden is toegevoegd. In de bladzijden die daarop volgen worden de voorbereidingen tot uitzending, in 1994, beschreven (bladzijde 11 en 12).
Begin van de uitzending
Hierna krijgt de lezer meer informatie over de uitzending, vanaf 3 januari 1995; wCO5 patrouillee krijgen een overzicht van de werkzaamheden van het voordetachement, waarna een korte geschiedenis en beschrijving van de enclave Srebrenica volgt en een weergave van de activiteiten van Dutchbat 1 en 2 (bladzijde 16 tot en met 23). Hierna volgt een interessant deel, namelijk de beschrijving van de werkzaamheden van diverse onderdelen, waaronder maar niet beperkt tot de staf- en stafverzorgingscompagnie (bladzijde 24), het eerste infanteriebeveiligingspeloton (bladzijde 32) en nog veel meer.
We krijgen onder meer een beschrijving van de intensive care (bladzijde 72-79) en lezen over de verzorging van luchtsteun door het FAC-team (bladzijde 99-100); ook aan de werkzaamheden van de afzonderlijke pelotons wordt aandacht besteed, zoals het Eerste en het Tweede, de diverse observatieposten (onder meer vanaf bladzijde 104) en de viering van feestdagen door de leden van de pelotons. Op dit punt gekomen voelen wij ons gedwongen de uitgever een overdrachtelijke standje te geven omdat de pagina's 97-112 tweemaal zijn opgenomen en er dus slordig werk is afgeleverd.
Vervolg van de missie
Ter informatie voor de lezer staan tussen de hoofdstukken door paragraafjes met daarin de gebeurtenissen of incidenten per mRaviv doodskistaand weergegeven. Dat is verhelderend omdat dit mogelijk maakt de afzonderlijke werkzaamheden in samenhang met de gang van zaken in Srebrenica te zien. Vanaf bladzijde 131 wordt uitgebreid verslag gedaan van de werkzaamheden van de Bravo-compagnie; de geïnteresseerde lezer kan overigens meer over deze compagnie lezen in het werk van Erik Jellema, getiteld First in.
We maken op bladzijde 156-163 kennis met de observatieposten Echo, Foxtrot, Golf en Hotel; we leren waarom overste Karremans observatiepost Hotel zo uniek vond (bladzijde 163) en wat het glijmiddel (...) was voor het bataljon (bladzijde 174). Interessant is het hoofdstuk over het werk van de Explosieven Opruimings Dienst (bladzijde 182), en de informatie over welke hoge autoriteiten Dutchbat 3 met een bezoek vereerden. Ontroerend zijn de gedichtjes, te vinden op bladzijde 208-214, en interessant het werk van de Alphacompagnie (bladzijde 224-234).
Val van Srebrenica
Op bladzijde 233 maar ook op bladzijde 265-270 wordt uitgebreid melding gemaakt van het gewond raken van soldaat eerste klasse Jeffrey Broere tijdens een beschieting en op bladzijde 278-281 van het overlijden van Raviv van Renssen. Het laatste gedeelte van Dutchbat in vredesnaam is gewijd aan de val van Srebrenica; deze wordt onder meer beschreven in het hoofdstuk De val van het zuidelijke deel, geschreven door kapitein J.R. Groen, en in het hoofdstuk Compound Potocari en de val van de enclave.
Deze hoofdstukken bieden een geheel andere kijk op de val van Srebrenica dan de soms gloeiend van verontwaardiging en schuimbekkend van politieke correctheid geschreven stukken die indertijd en nog steeds in diverse media verschenen en verschijnen. Dit boek is goed geschreven, ook voor de leek te begrijpen en aldus aan te bevelen aan een ieder die zich een eigen mening wil vormen, zowel over de werkzaamheden van de Nederlandse krijgsmacht in zijn algemeenheid als over de rol van Dutchbat 3 tijdens de vredesmissie in Bosnië-Herzegovina in het bijzonder.