Nederland bevrijd - van Limburg tot de Lauwerszee

Iedere Nederlander die oud genoeg is heeft op zijn eigen manier de bevrijding van 1944/45 beleefd en verwerkt. Het kan zijn dat hij of zij al in september 1944 de Canadezen, Polen of Amerikanen zag binnentrekken in een klein dorpje of een stad in Limburg of Brabant. Of betekende voor hem of haar de bevrijding voorlopig alleen evacuatie uit de vertrouwde omgeving teneinde het artillerievuur vrij baan te geven? Hield de bevrijding in eerste instantie soms een vlucht in voor het door dijkbombardementen wassende water, zoals in Zeeland of de Wieringermeer? Was de 'bevrijding' wellicht geen eigenlijke bevrijding maar het begin van een onzekere toekomst? Beleefde hij of zij pas na 7 mei 1945 de bevrijding tijdens de uitbundige bevrijdingsfeesten in de Randstad Holland? De auteurs hebben zelfde meidagen van 1945 niet bewust meegemaakt, maar wel waren ze op 5 mei 1980 in Amsterdam getuigen van de triomfantelijke hernieuwde intocht van de Canadese bevrijders van 1945, een schouwspel dat zij niet licht zullen vergeten.

In dit boek is gepoogd door tekst en beeld iets weer te geven van het gedenkwaardige laatste oorlogsjaar in Nederland. In archieven in Nederland en Engeland liggen duizenden foto's en documenten die op de bevrijding betrekking hebben. Dat archiefmateriaal is soms zeer eenzijdig, ja zelfs eentonig. Honderden foto's van dezelfde tanks, dezelfde puinhopen, dezelfde parades. Maar daarnaast gelukkig zijn er unieke, veelal ontroerende foto's van juichende Nederlanders die hun bevrijders verwelkomen. Honderden gezichten en evenzovele uitdrukkingen, die iets weerspiegelen van een oermenselijke levensblijheid najaren van oorlogsellende. De keuze was dan ook moeilijk, temeer daar het feitelijke oorlogsgebeuren niet vergeten mocht worden. Zo veel mogelijk is gezocht naar niet eerder gepubliceerd of minder bekend fotomateriaal, maar enige overbekende foto's, zoals die van de capitulatie in Wageningen en van de schietpartij van 7 mei 1945 op de Dam, mochten toch niet ontbreken. Wanneer de volgende beelden bij de oudere lezer enige herinnering naar boven roepen aan zijn of haar bevrijding en bij de jongere lezer enig gevoel van hoe het toen geweest moet zijn, achten de auteurs hun bescheiden doel bereikt.