Herstel in eigen waarde
Titel en ondertitel van dit boek bepalen elkaar over en weer; de monumentenzorg in Indonesië in haar geheel zou een te omvangrijk en gedifferentieerd onderwerp zijn voor een boek van bescheiden afmetingen. Het gaat hier om een zeer belangrijk en typerend onderdeel: de restauratie van Hindu-Javaanse bouwwerken op een wijze die het waarmerk 'herstel in eigen waarde' verdient. Tezamen met een aantal aanverwante problemen en inleidende informatie vormt het een samenhangend geheel, dat de kernproblematiek van de Indonesische monumentenzorg uitmaakt.
De hoofdtitel doet tevens een positieve instelling bij de schrijver veronderstellen ten aanzien van de gevolgde gedragslijn en de achtergrond daarvan, toegelicht in de inleiding en in een aantal hoofdstukken uitgewerkt. Deze positieve houding berust op een langdurige, ten dele onmiddellijke (1938-'39, 1947-'53), ten dele uit persoonlijke belangstelling bestaande relatie met de Oudheidkundige Dienst in Indonesië. Het verheugt mij mijn dank te mogen uitspreken aan mijn oud-leerlinge en (tweede) opvolgster als hoofd van deze dienst, mevrouw Satyawati Suleiman, en haar staf, voor de bekomen toestemming gebruik te maken van foto's van de dienst uit vroeger jaren. Zijzelf en haar voorganger dr. Soekmono, nu hoofd van het Borobudur Project, zullen de behoefte begrijpen, die ik gevoeld heb dit boek op te dragen aan de nagedachtenis van V. R. van Romondt, die als bouwkundig inspecteur en later als hoogleraar te Bandung zijn liefde en werkkracht aan Indonesië geschonken heeft.
Dank ben ik verschuldigd aan UNESCO (Parijs), het Borobudur Project (Yogyakarta), NEDECO en enkele anderen, vermeld in de lijst met de herkomst der afbeeldingen, voor het gebruik van tekeningen en foto's. Drie reizen die ik in 1970, 1971 en 1975 met steun van het ministerie van C.R.M. en op basis van de Culturele Overeenkomst tussen Nederland en Indonesië heb kunnen maken, zijn mede aan dit boek ten goede gekomen. De steun verleend door het Prins Bernhardfonds en het ministerie van Cultuur, Recreatie en Maatschappelijk Werk, heeft de uitgave ervan zeer bevorderd. Uitgever en schrijver zijn hiervoor bijzonder erkentelijk.
Arnhem, februari 1978. A. J. Bernet Kempers