De Haagse School - Hollandse meesters van de 19e eeuw

Kort na 1870 formeerde zich in Den Haag een groep schilders die een nieuwe visie op het landschap combineerde met een revolutionair kleurgebruik. Hun voorloper Gerard Bilders had hun ideaal geformuleerd als 'het zoeken naar een warm geurig grijs'. Het streven van de groep - in 1875 'Haagse School' gedoopt - was gericht op een realistische weergave van het Hollandse landschap. Verder koos men bij voorkeur thema's ontleend aan het dagelijks leven van eenvoudige boeren en vissers. De voornaamste leden van de nieuwe school waren Bosboom, Jozef Israëls, de gebroeders Mans, Mauve, Mesdag, Roelofs en Weissenbruch. Uit hun werk spreekt een diepe bewondering voor zowel hun Franse collega's van de School van Barbizon als voor de kunst van de eigen 'Gouden Eeuw'.

Aan hun roem in Nederland ging opmerkelijk genoeg een groeiende reputatie in het buitenland vooraf: op de 'Salon' te Parijs en bij talloze Engelse, Schotse en Amerikaanse verzamelaars. In Nederland ontstond pas in de jaren 1880 meer begrip voor hun controversiële grijze palet. Daarna echter bleef hun roem tot aan het begin van de 2oste eeuw vrijwel onaangevochten.

Deze publicatie kwam tot stand als catalogus bij de eerste grote internationale tentoonstelling, die aan de Haagse School is gewijd en in 1983 achtereenvolgens in Parijs, London en Den Haag te zien was. In tien hoofdstukken wordt op de geschiedenis en de achtergronden van de Haagse School ingegaan. Daarbij wordt de School voor de eerste maal behandeld als een samenhangende beweging en niet slechts als een reeks van individuele meesters. Naast aandacht voor de plaats van de Haagse School binnen de Nederlandse landschaps traditie wordt o.m. ingegaan op de relatie tot Romantiek en het academisme, de contacten met het buitenlandse kunstleven, de rol van verzamelaars en kunsthandel, en de betekenis voor latere stromingen als Symbolisme en Amsterdams Impressionisme. Afzonderlijke hoofdstukken zijn gewijd aan de invloed van de Haagse School op Vincent van Gogh en de jonge Piet Mondriaan.

Dit boek bevat voorts een informatieve vergelijkende chronologie en de eerste uitvoerige bibliografie van de Haagse School. Naast bijna 150 tekst-illustraties zijn alle 16 geëxposeerde schilderijen en aquarellen afgebeeld, waarvan ruim 50 in kleur.